اثربخشی آموزش شناختی- رفتاری بر کاهش علایم ترومای ثانویه در همسران جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از آسیب

اهداف: ترومای ثانویه، پیامد روان‌شناختی ناشی از ارتباط مستقیم و طولانی‌مدت با فرد مبتلا به اختلال استرس پس از آسیب است. هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش تکنیک‌های شناختی- رفتاری با کنترل اثر متغیر افسردگی، اضطراب و استرس در کاهش علایم ترومای ثانویه در همسران جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از آسیب بود. ابزار و روش‌ها: در این پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل، 22 نفر از همسران جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از آسیب مراجعه‌کننده به بیمارستان روان‌پزشکی صدر تهران در سال 1392 مورد مطالعه قرار گرفتند. این افراد که در آزمون ترومای ثانویه نمره بالایی را کسب کرده بودند به‌تصادفف در دو گروه آزمایشی و کنترل جایگزین شدند. ابزار پژوهش، پرسش‌نامه اطلاعات جمعیت‌شناختی، پرسش‌نامه استرس پس از ضربه ثانویه و پرسش‌نامه افسردگی، اضطراب و استرس بود. گروه آزمایشی به‌مدت 13 جلسه 135دقیقه­ای به‌صورت هفتگی تحت آموزش تکنیک­های شناختی- رفتاری قرار گرفتند. تحلیل داده‌ها توسط آزمون‌های تحلیل کوواریانس تک‌متغیری و چندمتغیری انجام گرفت. یافته‌ها: میانگین نمرات آزمون ترومای ثانویه و مولفه­های مزاحمت، اجتناب و برانگیختگی در همه موارد در پس‌آزمون گروه آزمایش پایین‌تر از گروه کنترل بود. آموزش تکنیک‌های شناختی- رفتاری با کنترل اثر متغیر افسردگی، اضطراب و استرس در کاهش علایم ترومای ثانویه در همسران جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از آسیب اثربخش بود (0.05p<). نتیجه‌گیری: آموزش تکنیک‌های شناختی- رفتاری در کاهش علایم ترومای ثانویه، از کارآیی لازم برخوردار است.